• Tekstbureau
  • Huur mij
  • Wat kost ‘t?
  • Ria
  • Schrijfcoach
  • Roman: ”Alea”
  • Contact

We log on the web. Web log. We blog.

26
NOV
2017

Schrijftip 26 De stoplap volgens Elsschot

Tags : Elsschotproef, leesbaarheid, schrijfcoaching, schrijftips, stoplap
Posted By : Ria Schopman
Comments : 0

Schrijftips van De Letterbrug, Stoplap en Elsschotproef

Stoplappen. Een ouderwets woord dat je verwacht in het lied 1948 van Gerard Cox dat begint met de regels: Buiten huilt de wind om ‘t huis, maar de kachel staat te snorren op vier…

Dan kan je wel een stoplap gebruiken om de kieren te dichten.

Stoplap anno 2017

Maar nee, de hedendaagse stoplap bevindt zich niet in een tochtige spleet tussen kozijn en gevel, maar doet dienst op een heel andere plaats: als opvulling van een ongemakkelijke stilte tijdens een gesprek of ter opvulling van een versregel in een ‘er-moet-nog-iets-tussen-om-dit-te-laten-rijmen’ situatie. 

Waarom doen we dat?

Een spreker gebruikt het om tijd te rekken. Je kan iets langer nadenken over wat je wilt zeggen.  Soms doet hij het om rekening te houden met zijn gesprekspartner, hem niet te overvallen met een mededeling, hem langzaam voor te bereiden op een boodschap.

Voorbeelden zijn ‘dan heb ik zoiets van’ of ‘zeg maar‘ zoals Paulien Cornelisse feilloos signaleerde en gebruikte in de titel van haar boek ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’.

Signalement

Hoe herken je ze? Een stoplap is een onbeduidende uitdrukking die je net zo goed weg zou kunnen laten – en doe dat vooral – zonder dat de inhoud van de tekst verloren gaat. Deze dooddoeners sluipen erin voordat je het in de gaten hebt. Probeer ze te vermijden.

De naam zegt het al

Naast de stoplap zijn er ook stopwoordjes en zelfs stopzinnen. Zeker weten. Nou en of. Als ik het niet dacht.
Wat je daar mee moet doen? Kijk nou eens goed: stop-lap, stop-woord, stop-zin. Stop ermee!

Je hebt het zelf niet door

Ik grossier volgens mijn redacteur in verkleinwoorden als beetje, kamertje, keukentje, mobieltje, telefoontje, rijtje, paaltje en dergelijke. En ze had gelijk. Dat zorgde voor een berg correctiewerk. Ik raad je aan zoveel mogelijk woorden in de tekst te schrappen zonder dat de inhoud verloren gaat. Dat komt de leesbaarheid echt ten goede.

De Elsschot proef

Een krachtig wapen om dit te bereiken is de Elsschotproef, genoemd naar de Vlaamse schrijver Willem Elsschot die ter verhoging van de leesbaarheid het volgende aanbeval:

Vermijd passieve taal en het nietszeggende ‘men’. Gebruik niet teveel hulpwerkwoorden zoals zouden, kunnen, of hebben. Schrap formele en ambtelijke taal en concretiseer weinig zeggende woorden. Vermijd dubbele ontkenningen en vervang het negatieve aandoende ‘maar’ door ‘en’, ‘ook’ of ‘bovendien’. 

Aan de slag! Je kan het!

About the Author
Een ongebreidelde fantasie en bezeten van taal, niet gek dat ik uiteindelijk schrijver ben geworden. Stoeien met woorden en daar mensen mee raken. Mooier wordt het niet.

Social Share

  • google-share

De ultieme schrijftips!

  • Kees van Kooten, de kloofdichter
  • Schrijftip 30 Show don’t tell
  • Schrijftip 29 Inspiratie op de raarste plekken
  • Schrijftip 28 Schrijf jezelf gelukkig
  • Schrijftip 27 Tangconstructie zorgt voor zware bevalling
  • Schrijftip 26 De stoplap volgens Elsschot
  • Schrijftip 25 Vraag hulp
  • Schrijftip 24 Kill your darlings
  • Schrijftip 23 Het schrijversblok (aan je been)
  • Schrijftip 22 Huur een redacteur, hun kenne vautloos schreifen
  • Schrijftip 21 Mooischrijverij of woordenschat
  • Schrijftip 20 Met meditatie ‘into the flow’
  • Schrijftip 19 Rijk worden van je boek
  • Schrijftip 18 Geduld is een literaire zaak
  • Schrijftip 17 Natuur als inspiratie voor je locatie
  • Schrijftip 16 Zintuigen, gebruik ze alle vijf
  • Schrijftip 15 Herhaling: impactkanon of zwaktebod?
  • Schrijftip 14 Personages creëren, door goed observeren
  • Schrijftip 13 Zelfvertrouwen, weg met die innerlijke criticus
  • Schrijftip 12 Mindmappen is orde scheppen
  • Schrijftip 11 Afkijken mag, plagiaat niet
  • Schrijftip 10 Schrijven, kan je dat leren?
  • Schrijftip 9 Schrijf elke dag
  • Schrijftip 8 Waargebeurd is geen excuus
  • Schrijftip 7 Muziek brengt je in de juiste stemming
  • Schrijftip 6 De relevantie van research
  • Schrijftip 5 Omarm je deadlines
  • Schrijftip 4 Je verhaal is een geketend beest
  • Schrijftip 3: Rust in de tent!
  • Schrijftip 2: Neem jezelf niet al te serieus

Mail, App of bel me!

Tekstbureau De Letterbrug
Begoniastraat 250
2565 SV  Den Haag
de.letterbrug [at] gmail.com
06 – 22 98 63 35
(niet voor tienen, ik mag
uitslapen van de baas)

Hoe het juridisch zit

Algemene Voorwaarden

Privacyverklaring

Cookie verklaring

Disclaimer

Schrijftips!

  • Kees van Kooten, de kloofdichter
  • Schrijftip 30 Show don’t tell
  • Schrijftip 29 Inspiratie op de raarste plekken
  • Schrijftip 28 Schrijf jezelf gelukkig
© Ria Schopman - Tekstbureau De Letterbrug 2020